Farmacogenetica paspoort
Geneeskunde wordt steeds geavanceerder en daarmee ook complexer. Voor diverse aandoeningen en medische problemen zijn medicijnen beschikbaar. Vaak zelfs verschillende. Dat maakt het voor zorgverleners erg belangrijk om goed uit te leggen wat medicijnen doen, wat eventuele bijwerkingen zijn en welke resultaten u kunt verwachten. Heeft u te maken met bijwerkingen van een medicijn of vermoed u dat de medicijnen niet werken? Dan kunnen u en/of uw behandelaar verschillende dingen doen. Een ervan is een farmacogenetisch paspoort laten maken. Hierbij wordt een DNA-test afgenomen.
Op basis van uw DNA bepaalt men welke medicijnen waarschijnlijk bijwerkingen veroorzaken of welke minder of niet werken Een farmacogenetica paspoort op basis van uw eigen DNA kunt u zelf bestellen. Eventueel bestelt u een farmacogenetica paspoort in overleg met uw huisarts of behandelaar.
niFGo DNA paspoort
Het niFGo DNA-paspoort is op dit moment het meest uitgebreide farmacogenetische profiel dat in Nederland verkrijgbaar is en waarvoor richtlijnen en adviezen zijn.
In het rapport wordt aan de hand waarvan het paspoort wordt opgesteld, ingegaan op de eventueel gevonden afwijkende activiteit bij het afbreken van medicijnen. In een bijlage bij dit rapport staan de relevante combinaties waarbij een relatie bestaat tussen de variatie in het gen en de medicatie.
Wat is farmacogenetisch DNA-onderzoek?
Gevoeligheid – of juist ongevoeligheid – voor bepaalde medicijnen kan een gevolg zijn van mutaties op bepaalde genen. Daardoor hebben sommige mensen bijwerkingen die andere niet hebben. Alleen een DNA-test wijst uit of daar ook bij u sprake van is. Zo’n test bestaat uit laboratoriumonderzoek. U neemt zelf wangslijmvlies af en stuurt dit aan ons op. Wij testen het DNA dat u stuurt enkel op bepaalde genen en uw gevoeligheid voor bepaalde bijwerkingen. Overigens testen wij slechts 20-25 genen, welke wij de farmacogenen noemen.
Waarom geven medicijnen bijwerkingen?
Bijwerkingen door het gebruik van bepaalde medicijnen zijn niet zeldzaam. Veel medicijnen geven (milde) bijwerkingen die u minder last bezorgen dan de kwaal waarvoor u de medicijnen gebruikt. Dat er bijwerkingen optreden, komt omdat medicijnen per definitie ingrijpen in lichamelijk processen. Het menselijk lichaam is complex en daardoor is lang niet altijd te voorkomen dat er ook onbedoelde gevolgen plaatsvinden.
Farmacogenetisch onderzoek brengt bijwerkingen in kaart
Farmacogenetisch onderzoek richt zich met name op situaties waarin onverwachte bijwerkingen optreden. Bijwerkingen waardoor u een medicijn niet (goed) kunt gebruiken, terwijl u wel een medisch probleem heeft. Vaak probeert een behandelaar dan een of meerdere alternatieven. Dit kan uw behandeling vertragen en bovendien ook voor ongemak zorgen. Een farmacogenetica paspoort is dan een beter middel. Op basis van uw DNA worden uw gevoeligheden in kaart gebracht. Dit kan zelfs preventief, zodat meteen het voor u meest geschikte medicijn wordt voorgeschreven.
Hoe werkt farmacogenetisch DNA-onderzoek?
In een laboratorium testen we op bepaalde genen. Deze genen maken het waarschijnlijk dat bepaalde medicijnen bij u niet werken of bijwerkingen veroorzaken. Uit de test blijkt de aanwezigheid van dergelijke genen. De procedure duurt ongeveer 3-5 weken. Dat betekent dat uw behandelaar u snel de juiste medicijnen kan voorschrijven, met een mindere kans op bijwerkingen.
Vergoedt de zorgverzekeraar een farmacogenetica paspoort?
Een farmacogenetica paspoort of eenmalig farmacogenetisch DNA-onderzoek wordt soms door zorgverzekeraars vergoed. Dit is het geval wanneer een huisarts of behandelaar deze aanvraagt, bijvoorbeeld vanwege ernstige bijwerkingen. Wel is het zo dat u altijd zelf kunt besluiten om een farmacogenetica paspoort te bestellen.
Hoe kan ik een DNA paspoort bestellen?
Een farmacogenetica paspoort aanvragen, vereist DNA-onderzoek. Dat klinkt als een ingrijpend onderzoek, maar het tegendeel is waar. Voor dergelijk DNA-onderzoek stuurt u slechts een stukje wangslijmvlies op. Voor dit onderzoek hoeft u niet eens fysiek bij een arts te verschijnen. Met deze DNA afname-kit kan speeksel worden afgenomen. Dit is eenvoudig zelf te doen en is niet ingrijpend. Het DNA-materiaal in het buisje van de afname-kit stuurt u terug in de speciale retourenvelop. Het testen van het DNA-materiaal en het opstellen van de rapportage duurt ongeveer 3-5 weken. In de rapportage worden de aandachtspunten voor de arts en apotheker aangegeven.
Er zijn verschillende mogelijkheden. Zo kunt u laten testen op één enkel gen, maar ook kunt u een volledig farmacogenetica paspoort bestellen. Hiervoor testen we op verschillende genen. De uitslag van al deze testen ontvangt u van ons in een document dat we het DNA paspoort noemen. Het voordeel hiervan is dat u hier niet alleen nu baat bij heeft, maar ook bij medicijnen die u in de toekomst voorgeschreven krijgt.