Leidraad farmacogenetica psychiatrische praktijk
Afwachten van resultaat voor het nemen van antidepressiva
Patiënten, die antidepressiva of antipsychotica moeten gaan gebruiken, willen daarmee graag wachten op resultaten van farmacogenetisch onderzoek. Die wens wordt vaak ingegeven door eigen ervaringen met andere medicijnen (veel bijwerkingen). Ervaringen van andere gebruikers van antidepressiva en verkregen informatie dat een eventueel aanwezige genvariant belangrijk kan zijn voor de keuze voor een bepaald medicijn en de dosering.
De Leidraad
Om het overleg tussen arts en patiënt, om al of niet farmacogenetisch onderzoek aan te vragen, te ondersteunen heeft de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie afgelopen najaar een Leidraad opgesteld. In deze Leidraad wordt aangegeven wanneer farmacogenetica toe te passen.
De Leidraad beperkt zich tot genetische varianten in de CYP-enzymen, die antidepressiva en antipsychotica afbreken. Aangegeven wordt, wanneer het zinvol is een farmacogenetisch onderzoek aan te vragen. Als een van de redenen voor een aanvraag wordt 'ernstiger bijwerkingen verwacht' aangegeven. Ook een vermoeden van een afwijking in de afbraakcapaciteit van enzymen wordt genoemd als reden om een farmacogenetisch onderzoek aan te vragen; bijvoorbeeld als ook op andere medicijnen niet goed wordt gereageerd, of als een van de ouders ook ernstige bijwerkingen van het medicijn heeft gehad.
Geen ruimte voor preventief onderzoek
In de Leidraad is niet gekozen voor een ruimhartiger en preventief farmacogenetisch onderzoek, terwijl er inmiddels voldoende aanwijzingen zijn dat vooraf testen in veel gevallen winst betekent voor de patiënt. Deze heeft bij preventief testen de zekerheid dat de behandeling wordt gestart met het beste medicijn en de juiste dosering.
In de Leidraad wordt ook aangegeven het testen te beperken tot slechts 2 genen (CYP2D6 en CYP2C19), met als voornaamste argument dat er voor de andere enzymen nog te weinig goedgekeurde adviezen zijn. Dit argument doet tekort aan de praktijk, waarbij voor dezelfde kosten, meteen veel ruimer kan worden getest en op die manier een veel breder inzicht kan worden gekregen in de afbraakcapaciteit van de patiënt. Dit laatste kan van belang zijn als meerdere medicijnen tegelijkertijd worden ingenomen.
niFGo DNA paspoort
Het niFGo DNA-paspoort is op dit moment het meest uitgebreide farmacogenetische profiel dat in Nederland verkrijgbaar is en waarvoor richtlijnen en adviezen zijn.
In het rapport wordt aan de hand waarvan het paspoort wordt opgesteld, ingegaan op de eventueel gevonden afwijkende activiteit bij het afbreken van medicijnen. In een bijlage bij dit rapport staan de relevante combinaties waarbij een relatie bestaat tussen de variatie in het gen en de medicatie.